Unha vez era un mozo que tiña noiva en Acibeiros e ía tódalas noutes a vela. I unha noute viu unha egua co ramal arrastro. Dixo pra el: "De quen será esta egua que anda a estas horas co ramal arrastro? Andará por aí o amo?".
Cuando se fixou, viu que a egua tiña pés de home, e onde pisaba deixaba piaxe de lume.
A egua acercouse a el e díxolle:
--Eu son un cura que me condenei e non podo entrar no ceio, porque estou condenado. E tampouco podo ire ao inferno con esta roupa. Tés que espirme.

El entonces seguiu o camiño, todo cheo de medo, e xa non foi onda noiva. Foi onda o crego do lugar, e díxolle o que lle pasara. E o crego díxolle:
--Pois tés que espilo, sexa como sexa, se non éche peor. Vas facer desta maneira: Fas un circo, e nel póis unha cruz pintada, e póiste encima da cruz, e cun lareiro largo e unha fouce na punta, vaslle quitando as vestiduras, e empezas polos pés, que se empezas pola cabeza, vaise a ti.
I el así o fixo. Foi ao sitio onde el lle dixera co esperaba, fixo un corro e nel pintou unha cruz, e púsose nela, esperando a que viñese.
Cuando veu, empezou a sega-las roupas polos pés, e según as ía segando, íase enterrando, e cuando as segou de todo e llas quitou, solo lle quedou a cabeza fóra, e díxolle:
--Maldita sexa quen tanto te ensinou.
Despois quitoulle o gorro, i ao quitarlle o gorro, enterrouse de todo, i el marchouse para o pueblo e xa non lle pasou máis nada.
Xa está.

(Recollido de Cortés y Vázquez. Arranxado mínimamente.) ... (ver texto completo)

Esta palabra que tantas veces temos escoitado, CIFRE, non a vexo por ningures. Sí aparece en Estravís VIRUXE. A min paréceme que teñen o mesmo significado.

Xa teño a pista, con istes datos que ô sinor discrebe, foi un fillo dise ô que recolleu a mala ô outro día, pois como dixo ô padre Xosé ven a descendencia de Galiza, nahún podía ser outro, seguro que era íse tiña tuda pinta, munto alto amarelo, nariz munto grande, ollos pardos un retrato do seu pai ou do seu abó.
Más aunque le queira dar más datos non tornei a verlo,ê posible que ô meu xefe sepa algo más, nahún sei se querrá decermo, bou intentar convencerlo, si nahún ô fillo do Ruiz Matos, de tudas ... (ver texto completo)

252525, olha que o Orinoco fica en Venezuela.
Ou falas polo asunto dos lindeiros entre a Espanha e Portugal naquel século?
Cando voltes --si voltas-- trae uma mulatinha que fique munto bem, para esquecer à tua bem amada Pita Monhuda.

Revisando as mensaxes do foro, hai esta do mes de novembro na que eu non caíra porque precisamente estaba na Gudiña naquela epoca, cando estou ali teño tantas cousas que facer que non me queda tempo para estes "menesteres", e non tuven polo tanto ocasión de responder. Estuven pensando se contestar ou non, visto o tempo pasado desde entón, pero visto tamén o ataque tan directo que me fas, aducindo argumentos imaxinarios, ¿cando presumín eu de educación?, ¿cando me sentín ofendido?, ¿cando lancei labazadas ... (ver texto completo)

Estou de acordo contigo.
Mirei mal. Ao revisalo "Je n'ai jamais dit" está perfectamente escrito. Lino de corrido e non me decatei de que "dit" non é a 3ª persona do presente, senon o participio do ´pasado composto.
Agora ben: teño que decirche que nunca pensei que estaba a ofender a ninguén. Se foi así, perdón, porque nada máis lonxe da miña intención.
Unha aperta.

¿Van saír eiquí todos os que fixeron algún donativo para tan noble causa?
Non sei a cita como é debido, porque non son crego e vou pouco pola eirexa, pero me parece que Cristo dixo algo así como "Que tu mano izquierda ignore lo que hace la derecha".

Tes razón, mete a estaca por onde che quepa
Saude

Un lugar muy adecuado para tal estaca bien podría ser las criadillas de cuatro perturbadores sinvergüenzas.
Ballesteros: ¿Aún no sabes quien es el gran manejador de google?

O arquitecto de Lubián, Antonio Prieto, é un apaixonado estudioso do Padre Lubián. Seguramente el pode decirnos moito máis do que damos atopado en google.
Eu, sabedor de tér un crego na familia dos meus devanceiros, quero tamén saber máis.
Os indios Sálivas era o pobo máis importante do Alto Orinoco. Con eles conviviu Roque Lubián trinta anos desde a Compañía de Jesús, na que ingresou en 1.732.
Chegou a ser Superior da Misión de San Juan Nepomuceno, cargo desde o que se viu mergullado nos asuntos ... (ver texto completo)

Eu non entendo de leis, pero cando condenan a un xuis, xa me diredes que podemos esperar nos da ley, non sei si ten razón ou non
Xa veredes como a Urdangarin, non lle fan nada, non sei o que pasará, pero seguro que nada
¿Vos que opinades?
Bicos

Ao xuiz do caso ese de Urdangarín xa lle abriron unha investigación. A xudicatura está a lanzar mensaxes aos xuices que se atreven a investigar a corrupción dos poderosos.

Vivía un home nun dos pobos da nosa contorna que tiña moitos cartos, pero seguía a ceplina-lo penico de mexos, con algún que outro "tropezón", coma eses que se botan nas sopas e consomés, por unha ventana á mesma rúa.
Os veciños, que xa tiñan todos retrete desde que se puxera a auga máis o saneamento, andaban moi fartos de aturalo, e puxeron o negocio en conocimento da autoridade competente.
O Alcalde chegouse alá, viu como estaba a blanquexar toda a parede co salitre dos mexos que se arramaban, ... (ver texto completo)

Efectivamente, a presente escolma de contos popùlares de Maruxa Barrio e Henrique Arguindei, foron editados pola editorial Galaxia ano 1983.
Un saudo.

Con Henrique Arguindei tomei un día unhas cuncas nunha tasca de Cangas, hai uns trinta anos. E díxome: "Felipe, non te esforces en falar coma min. O voso galego é perfecto."
Ben que llo teño agradecido, porque botou fóra de min determinado complexo.

Que eu oín de sempre:
- Entre Pías e Sever, ten o demo que facer.
- Os da Gudiña, cada cuatro unha sardiña.
- Os de Lubián, comen a xixa sin pan.
- Xente do Pereiro, tropa do car...
- Xente do Pereiro, tropa de Dios; arrímate a eles e serás coma nos.
- Os da Mezquita, quita, quita.

Continuará...:-)

Os de Lubián
comen a xixa sen pan
e non beben viño
por non mollaren o fociño.

ORIXE DA MALICIA FEMININA

Unha vez eran Xesucristo e San Pedro, que tiñan unha burra, e se lles desferrou.
Foron e leváronlla a un ferreiro que lla ferrase.
E cando ían polo camiño, acharon unha fonte, e nela había moitas mulleres lavando. E todas estaban rifando, unhas coas outras, e non podía haber paz entre elas.
E díxolle Xesucristo a San Pedro:
--Vaite alá, a ver o que fan esas mulleres que non paran de rifar.
San Pedro foi alá, e cortoulle-la cabeza a todas.
E díxolle Xesucristo:
--Pero ... (ver texto completo)

O CONTO DO MUIÑO
Daquela, por eiquí, aínda non conocíamos os muiños de auga. Moíamos o centeo nunhas pedras cuncas, á man, rongando por riba con outra pedra redonda.
Un día apareceu un galego que se asombrou do atrasadiños que andábamos, a pesares do río e dos rigueiros que podíamos pór a moer, cun pouquiño de intelixencia.
O pedáneo tocou ó acordo, o galego explicou as novas tecnoloxías na asamblea, e decidiuse por unanimidade pagarlle ao galego por levantar un muiño de auga no pobo.
Rematado ... (ver texto completo)

Sr. Inda cho sei: Lo que expone, no tengo ninguna duda.
Yo solo pretendi hacer de una contestación una broma. Mis disculpas si moleste.
La verdad que se puede estar todo el dia con refranes. El ultimo este creo que le gustara. Donde no andan manos de mujer ¿Que cosa delicada puede haber?
La casa sin mujer es como una mesa sin pan.

Me gustan los dos, y nunca los había oído.
A seguir bien.

Efectivamente, o refrán que eu escutei sempre na Vilavella era como dices eiquí:

-"Vaca de Manzalvos e muller da Mezquita, quita quita".-

Nunca me explicaron o das mulleres da Mezquita (se tiña explicación), pero sí o das vacas de Manzalvos: De todos é sabido que en Manzalvos, inda que a diferencia é pequena, fai menos frio que na Vilavella.
Outra razón con mais peso é que, tendo en conta que antes se traballaba todo cas vacas, a faceira de Manzalvos era muto mais doada, mais chaira, polo ... (ver texto completo)

Esa é a explicación que me deu un día meu avó, no caso de Lubián, cando eu era cativo.
O da muller nunca mo explicaron, pero entendo que daquela, cando casi todos eran labregos, entendían que a labranza en Lubián era moito máis costosa que nas Frieiras, tanto para as vacas, como para os homes e para as mulleres.
Así é que se un labrego solteiro buscaba compañeira, unha muller da Mezquita igual non se lle afacía a unha vida inda máis dura que nas vosas chairas, sen esquecer o machismo imperante ... (ver texto completo)

Eu este conto hai anos que o lin nun libro de Ramón J. Sender, "La tesis de Nancy" ou "Nancy doctora en gitanería", non lembro en cal deles. ¿Onde nacería o orixinal?

Seguramente se trata dun contiño anónimo da cultura popular, tan antergo coma esta cultura da que bebemos todos nós.

MULLER DE lUBIAN, QUITA QUITA, GUARDALA EN EL DESVAN.

Ruego la misma compasión, yo no soy autor de este refran. Lo mismo es de Lubian.

Señor Varela: Los refranes los hace la cultura popular. No usted, ni yo.

No sé por qué usted me recuerda los experimentos de Pavlov para el estudio del reflejo condicionado. ¿Cree de verdad que me estoy burlando de A Mezquita o de As Frieiras cuando expongo y razono un dicho popular?

Ahora le diré el mismo refrán, tal y como se lo escuché a alguien de El Pereiro, en un contraste con el dicho en Lubián.

"Vaca de Manzalvos e muller da Mezquita, quita, quita."

Graciñas e nome meu e das frores que lle fas as aloubanzas. A min gustanme todas as frores pero tamen me gustan os cinco acebos que temos non sendo un que din os entendidos que e o macho, por que bota frores pero nunca pasan a ser bolas, e os outros botan frores e se convirten en bolas que este ano tiñan mais bolas que follas. Ata estes dias dende primeiros de outubro estiveron roxas pero estes dias de friu, as merlas e as tordas cuaseque lle dan cabo delas.
Un saudo

Se os machos non dan froitos, paciencia, non os cortes, que tamén temos dereito á vida.

Xa sei que non é igual en tódolos pobos. Pero eiquí, en Lubián, tendo en conta que o terreno é moi quebrado e os camiños peores que nas Frieiras, tiñamos os labregos este refrán:

VACA DAS FRIEIRAS E MULLER DA MEZQUITA, QUITA, QUITA.

Prego teñan compaixón de min, que non son o autor do refrán.

Hola a todos los foreros de Lubian.-
Quiero agradeceros la mención que hacéis de esas frases y palabras propias de las Portelas: como nino, muto, espalladeira, garapio etc. Es evidente que son propias de nuestra identidad. ¿Cual es su procedencia?. Yo os manifiesto que no soy de letras, soy de números, pero reconozco que la literatura da un plus de calidad en la escritura y forma de expresarse de cada uno, que asimismo se transforma en una seguridad total a la hora de expresar sus escritos, cosa ... (ver texto completo)

Mira, José: A min cando me preguntan se son galego ou castelán, digo que son das Portelas.
O noso encanto é falar o noso galego, sen sermos galegos. Eu teño participado en moitos congresos de cultura galega. Sabes por qué? Porque son de Zamora. Se fósemos galegos, a nosa Asociación Xente Nova non tería un Pedrón de Honra, nin eu sería membro correspondente da Real Academia Galega. Tamén é verdade que eu non escribo como falo nas Portelas. Pero se estamos castelanizados, tamén podemos galeguizarnos ... (ver texto completo)

De todas estas palabriñas, eu sólo sei (ou recordo) algunhas: treixa, angarillas, estadullos, soltas, xugo, eixe, carro... as outras son como unha novedad pra mín. E non che quero decir pras miñas fillas, na vida as oiron, qué lástima. ¡Que non se perdan!

Estas palabras xa se están a perder, porque o carro xa morreu.
A economía anda mal; e a min, que tantas veces ouví no pueblo, morto de risa, aquelo de que ao peor algún día habería que volver arar as leiras..., arrepíaseme o corpo ao pensar nas necesidades que cada vez máis xente pasa.
Si houbera que volver á labranza de subsistencia nestes pobos, a xente non sabería nin cómo principiar.

conto de curas

O Sñr. cura atopou na corredoira Á nena da veciña que levaba unha vaca pola corda.
E logo dixolle, ¿seica vas a pastar avaca?. Non señor, ¡lévoa o boi! ¿Que a levas o boi? ¿E vas ti soa? ¡Seica si! Entonces ¿e que non hai xente na casa? ¿Hai os de sempre! pois eso queno debía facer e teu pai.
Meu pai non señor, que non vale ¡ten que ser o boi!

E logo ti aínda non viche a película "Sempre Xonxa"?. A min paréceme encantadora. Ven unha escena con ese conto. E resulta que o boi da aldea levábao o crego, para máis inri. Merece a pena vela.

Argola facia on da nos algunha funcion mais como era a de atar unha corda pequena, a ela e que tirara por os maiores cando o carro non ia mui cargado evidentemente. A TREIXA de atar o carro e muito mais longa ainda andan pola casa un par delas, que agora fan outras funcións.
A unica diferecia que atopo e nas TREITOIRAS, que vos lle chamades ESTREITEIRAS
e creo que tenmais fundameto o voso pois elas onde rozan contra o eixo estreitan, por eso habia que cambialas de cando en vez.
Un saudo e gracias ... (ver texto completo)

E como era máis doado cambiar as estreiteiras que o eixe, facíanse de bidulo, que é madeira blanda, para que o eixo durara moito máis. O eixe facíase de freixo.
Meu pai, entre outras moitas cousas, era carpinteiro de carros.
Pero eu non sei todas esas palabras. Limítome a copialas do libro de 1.952 "El Dialecto galaico-portugués hablado en Lubián", que tre o carro debuxado esquemáticamente con tódolos nomes.
Home, como labrego desertor aos vintedous anos, algo sei. Agora mesmo lémbrome do TENTEMOZO, ... (ver texto completo)

Na miña casa había unha variante a cerca da fustaxe. Recordo que miña abuela dicíame, mira que fustras levas coa faldra fora.

Non ouvira nunca FUSTRAS. Tampouco ven nos diccionarios ao meu dispór.
Sen embargo, ao buscar "fustras" no Estravís, vexo o adverbio FUSTRE, que significa "mal".
Pon como exemplo: "O negocio saíume fustre."
Paréceme que por aí anda a cousa, non?
Tamén encontro ese PALAFUSTRÁN de Gel: persoa nugallá e pobre. Home alto e groso. Palagartán.
(NUGALLÁ: feminino de NUGALLÁN, que significa "preguizoso, folgazán, desidioso, falto de vontade". Sinónimos: NUGALLAS, NUGALLÓN, LACAZÁN.)

Amigo Inda: A exposicion, estaba o lado xusto da casa dos primos meus, algo lle queda dela, porque o resto marcharon rodando.... adornar chales en Canido, Nigran, Baiona e un polomenos marchou pra serra de Madri xunto con arados romanos, e un par deles xunto con duas charruas portuguesas adornan a estacion de servicios de Erosa, tamen tiñan xugos e todo tipo de farramentas pra labranza.
¿Como se lle chamaría en Lubian as partes do carro? que onda nós lle chamamos
chedeiro, que se compon das chedas, ... (ver texto completo)

Amigo Barxes: O carro é moito carro, e son moitas as súas palabras. Un carro delas.
Está a EIXEDA ou AIXEDA. Toda dunha peza, desde a punta da CABEZOALLA ata os dous BRAZÓS da traseira.
Na cabezoalla están as CHAVELLAS, para suxetar a cabezoalla ao xugo co sobeo.

"Quíxente botar un polvo
na cabezoalla do carro
foise a chavella pra atrás
e esfolei todo o carallo"
(Jota cantada por un dúo de Ourense, na festa do pobo, adicada ao seu alcalde)
... (ver texto completo)

Se esta foto fose do meu pobo, sería capaz de decir:
-- Eiquí vos presento ao alcalde, á secretaria e ao administrativo do concello. Pero tratándose doutro concello que non é o meu, a ver se vai traer rabo o conto!

Amigo Inda: Cando eramos pequenos miña nai, desde que nos cambiaba me refiro a poñer roupa limpa, cando iamos despois algo manchados, utilizaba a palabra, menuda fustaxe que lebais xa caistes no bulleiro.
Un saudo.

Canto me alegro de que a palabra non sexa só de eiquí. Porque esa é unha das dúas acepcións que lle daba miña nai.

Amigo Inda Cho Sei, dado que en este foro, algunos me consideran un sosias tuyo cuando te pones en plan intelectual, te dire que fustaxe a mi entender viene del castellano, de la palabra "fuste", que en una de sus acepciones dice.: Fundamento de algo no material. Desglosando, Fundamento: fig. Razón, motivo de un juicio, apreciación, origen, principio. Serenidad, formalidad de una persona.
Yo creo que la Lola se referia a las dos acepciones cuando se dirigia al Felipin, la primera para que fuese ... (ver texto completo)

Creo que non. Miña mai non me quería decir iso. Ela non sabía de tales elucubracións.
Polo que vexo, Barxes nos aporta que en Barxa, do concello da Gudiña, ao lado de Portugal, tamén existe esta palabra, cun dos significados que se lle da eiquí: mala pinta, lixoso, feito un baldrogas.

Nós, en Lubián, tamén lle chamamos pito verdeal.
Unha mañá andabamos meu avó e máis eu facendo a bima nunha leira. Na da Cascalleira.
Eu era un rapaciño que ía con el para andar de diante ao acaroar. Pero ás veces xa me facía colle-la rabiza.
Nun intre no que o avó araba de costas para min, fuxí á carreira cara un soutiño de castiñeiros que había perto de alí. Un deles tiña un buraco no que xa escabacara alguén coa machada outro ano para coller os seis pitos verdeais de cría e levalos á tarteira.
Encarrisquei de contado, ao ver saír o pito nada máis tocarlle á árbore. O buraco estaba esgarrado cara abaixo en forma de uve. Cheguei á súa beira, e metín o brazo deica o mesmo ombro, pero non dei alcanzado o fondo do trovo. Cando quixen sacalo, quedei atrapado polo sobaco naquela uve. Intentei empertegarme, para subir o brazo, pero resbalei da galla na que apoiaba, e quedei colgado polo brazo. Menos mal, porque senón a zapucada houbera sido de "muy señor mío".
Os berros fixeron que o avó ciplinara aguillada e rabiza, e veu correndo para socorrerme.
O bó home, que tería daquela seus sesenta e oito anos, botou as maos á testa ao ve-la situación, sacou os zamancos dos pés, e tivo que encaramarse ata o cano do que eu resbalara, para alzarme e sacar do buraco o brazo que case esmangallo.
Inda que viviu deica os oitenta e un anos, non mentirei se afirmo que foi a derradeira vez que tivo que encarriscar a unha árbore.
Hoxe estas cousas non pasan. Os rapaces non saben de níus, nen de paxaros. Os nomes dos paxaros van morrer coa nosa xeneración.
Un día de escola, xa hai vinte anos, preguntei aos rapaces de Porto cómo se chamaba naquel pobo un pigarro que pasou por onda nós, e contestaron todos a coro:
--Como se vai chamar? Paxaro! ... (ver texto completo)

Abecerrarse, dícese del pan que sale pegajoso.
Poda que o Piño nunca se le abecerrara o pan nin os roscois pois tiña moi boa mou. É outra dás palabras que me gusta, e a máis creo que é moi exclusiva da nosa zona. ¿Ou non?

Nótase que eres un estudioso de Cortés y Vázquez.
Cando cocíamos vinte fogazas de centeo para vinte días, na miña casa, algúns saían aborregados e outros estrombados.

Anda, colle agora ao colo ao da bicicleta de Veraneo en Lubián!

Outra palabra máis que aprendo, fustaxe. No Pereiro nunca a oín. Miña nai usaba a palabra zapaldrán para referirse a persoa que andaba pouco arreglada ou cas faldras fora.
Ás cacaforras nos chamámoslle casi igual, cacaborras. Tamén se usa para referirse as persoas que están con frecuencia doentes.

Gel: Ten en conta que "fustaxe" non aparece en ningún diccionario. Igual é unha palabra que só se dice en Lubián.
Zapaldrán nunca o ouvín en Lubián, pero é sonora, e posiblemente a teña ouvido por aí adiante. Nós decimos BALDROGAS.

Ao día seguinte dun 1-3 no Bernabeu viaxei a Madrid. Xoves. Reunión na "Calle del Nuncio", como vocal dunha Comisión da "Federaciós Española de Municipios y Provincias".
Deixei o 407 no aparcamento da Plaza Mayor, e antes da Comisión inda tuven tempo de tomar uns cafetiños ao sol nunha daquelas terrazas. Para un alcaldiño rural é toda unha aventura meterse no tránsito da capital, e ver xente en exclusión social deitada entre farrapos nos pasadizos, e outras tantas cousas ás que xa non estou vezado, ... (ver texto completo)

En Lubián serás ben recibido por todos nós. A miña casa é a veciña á casa de madeira. Pagamos unha ronda cada un, ou as que fagan falta. E se hai que pasar un rato en algunha adega, pasámolo.
O que nos fai falta é formalidade e tranquilidade a todos.

Señor Vicuña: a miña intención non é sinalar a ninguén. Tamén sei que, se é certa a súa ubicación, esas horas non son noitaregas. Por outra banda, cada quen escribe cando pode, ou cando lle peta.
Xamáis quixen a máis leve polémica, nin contigo, nin con ninguén.
Se é certo que utilizan o teu nome con outra clave, só se pode entender desde dous puntos de vista:
1.- O servidor non controla, e tería que mellora-la seguridade.
2.- O propio servidor está enlarabuzado nas polémicas, tal vez porque xeneran ... (ver texto completo)

Velaí outra palabriña nosa que non vexo nos diccionarios, nin xiquera no noso particular de Cortés: FUSTAXE.

"Pero qué fustaxe levas!" Esta expresión refírese a que non vas ben vestido, ou que andas enlarafuzado ou embulleirado, ou cheo de fariña,... Refírese á mala pinta que levas.

"Non fagas fustaxes". Así lle decía Lola ao Filipín cando facía "muecas", como torce-los fociños, ou xestos esaxerados.

¿Tamén se diría esta palabra fóra de Lubián?

Gracias profesor. Temos que estar mui agradecidos os de este foro, por a cantidad de excelente clases de galego que nos estás dando cada día, encima gratis.
Ahora queda claro o da i ¿pero que facemos coa h? unhas veces si, outras non, vexo que cuando está no medio da palabra si se usa.
Si te das conta ahora xa vou pondo irmáus sin h, o principio me daba a impresión que de non poñer a h, que era como si lle cortara as orella ou os mutilara, o do orto parecido, como que falaba do mismo pero que non ... (ver texto completo)

O da H xa é outro cantar.
Eu teño lido moitos libros galegos, e ao ler, un vaise fixando. Iso tamén pasa co castelán. Tampouco hai reglas para toda a ortografía.

Tampouco ten tanta importancia cometer faltas de ortografía, que nesta lingua deixáronnos analfabetos a todos nós, que non estudiamos galego.

Cacaforra; Cortés y Vázquez a recolle como "hongo venenoso", a min gústame máis cando a facemos servir para referirnos a unha persoa de pouca valía, ou ben cando nos referimos a unha persoa, case sempre muller, que pasa por un estado de doenza.
Por certo, cantas veces non diría eu o do cerote cando falo en castelan.

Pois mira por onde CEROTE está no "Diccionario de la Real Academia de la Lengua Española" cos mesmos significados que no galego de Estravía, icluido "temor, miedo, pánico".

O que pasa é que "cerote" támén está polo cú do saco das palabras do castelán.

Pero eiquí andamos a remexelo todo.

Xa que estamos coa paxaragada, e abusando dos teus conocimentos e mais da tua xenerosidade, dime como se chaman os seguintes paxaros:

-Merla Cachoeira-.

-Milpéndora-.

Se non lle chamades igual en Lubian, e necesitas alguha referencia pra identificalas, xa veremos o que se pode facer.
Gracias, amigo.

Antes de nada, decir que a nosa ROLA é a "tórtola europea", e non emigra a Turquía, senon a África. A min soábame algo de Turquía, pero ao consultalo, resulta que hai outra "tórtola turca", pero esta non ten nada que ver connosco.
Veñen fotos en google de todos estes paxaros.

En Lubián non lle chamamos MERLA CACHOEIRA. Seguramente se trata do castelán "mirlo acuático". Nós chamámoslle LAVANCO.
No diccionario de Estravís aparece como MERLO ARRIEIRO, MERLO RIEIRO, MERLO DE AUGA, MERLO PEIXEIRO, ... (ver texto completo)

A labrandeira en castelán chámase LAVANDERA BLANCA ou AGUZANIEVES.
O nome científico é MOTACILLA ALBA.

Nós chamámoslle labrandeira a estes dous paxaros dunha mesma especie: "bisbita" e "aguzanieves". Pero non son o mesmo paxaro.

Lembreime desta palabra, mirei o libro de Cortés y Vázquez, e levei un cerote, ao ver que non recolleu esta palabra.
Abrin o Estravís, e levei unha boa alegría:
CEROTE: 1.- Masa ou mistura de pez e cera, ou de pez e aceite, que usan os zapateiros para encerar os fíos que empregan para coser. 2.- Medo, temor: "metéronlle un cerote...!". 3.- Cerollo (excremento). 4.- Fig. Persoa que non serve para nada: "este é un cerote que non hai por onde collelo."

Nós utilizámola como SUSTO, que ven tendo connotacións con medo ou temor. Haberá que empezar a espetala nos escritos. ... (ver texto completo)

Cádavos son o que en castellano se chaman renacuajos. Así é como lle chamamos no Pereiro, pero en cada pobo téñenlle distinto nome. Eu iba de pequena moito pola Vilavella e os meus primos chamábanlle doutra maneira, que neste intre non chego a lembrar. Saúdos.

En Lubián tamén lle chamamos CÁDAVOS aos "renacuajos".

Este lobo, Piño, está nos cangos. Non fai barriga ningunha. Ten a gorromela do monte, e non se da afeito.
Pero é certo. Sempre espiando. E logo cóntamo todo, cando me sento ao seu carón de cando en vez. Hoxe preguntoume pola nogueira que falta. E tamén por ti. Xa lle dei recordos.

Os paxaros teñen nomes moitas veces diferentes dun pobo á outro.
Sen embargo, acho que estes nomes da Vilavella son os mesmos que en Lubián, e se refiren aos mesmos paxaros.
A ROLA chámase en castelán TÓRTOLA. É migratoria. Eiquí pasa a primavera e o verán. Fai o níu (niño) con moi pouquiños guizos nun piorno, ou en calquer outro arbolexo. Pon sempre dous ovos, e ten dúas rolas novas cada verán. Paréceme que cando emigra, vai cara a Turquía. Cando voltan, voltan sempre aos mesmos pobos e ao mesmo ... (ver texto completo)

O próximo 14 de xullo, sábado, terá lugar a etapa máis importante da Volta a Zamora. Sairá de Lubián, pola Portela da Canda a Castromil, San Ciprián, Hermisende, Lubián, outra vez alto da Canda por a carretera nova, baixar pola vella a Lubián, Castrelos, Hermisende, Castromil, Portela da Canda, Lubián e subir ó alto do Moruxal (Parque Eólico Hedroso-Acibeiros). Todo montaña.
Na Volta a Zamora participan ciclistas novos, pero de élite, que van ser os figuras do mañán. Vai ser o terceiro ano que se ... (ver texto completo)

Nese río inda fun pescar na pasada primavera. Entrei pola Esculqueira e deixei o coche onda unha ponte. Alí pon un letreiro que dice: Río Parro, se non me engano. Hai catro ou cinco anos, collín oito troitas moi boas á cucharilla. Unha pesaba medio kilo.
O ano pasado só collín dúas da medida xusta.
Agora hai unha praia fluvial pola parte de arriba da ponte, e un merendeiro á borda do camiño polo que eu baixo ao río. Antes non había nada diso.
O río é pequeno, pero moi fermoso. Sempre me parecéu ... (ver texto completo)

Este relato, historia o como le llamemos, me transporta a la vera de los dos rios,
estas vivencias gustan. ¡que se cuenten mas! vuelvo a aplaudir.
Un abrazo amigo

Gracias, Varela.
Acabo de poner "mamímero" donde debe decir "mamífero".

Una linda experiencia y mejor relato... ¿QUE ES UNA LÓNDRIGA?

Gracias
Saludos

Una "lóndriga" o "lóndrega" es una NUTRIA, la cual es un mamímero escaso en estos lares y muy difícil de ver, porque además es muy esquivo.
Gracias a Vd. por su interés.

Unha tarde de pesca no Mente.
Levaba unha hora, lanza que te lanza, e non saía unha troita de 17 cm nin por encargo. Daquela eran 17 cm a talla dese río.
Cando xa levaba devoltas á iauga cinco ou seis pequeniñas, cheguei á cachoeira que caía dunha presa, debaixo mesmo do actual viaducto da autovía. Onde antes estaba a presa, agora hai uns tubos moi grandes e xa non hai cachoeira.
Sempre me gustou lanzar varias veces neses pociños que hai por debaixo das presas autóctonas, trazando diferentes itinerarios ... (ver texto completo)

Hai oito ou dez anos deume por ir de pesca ao Diabredo, por baixo da Vilavella, varias veces.
Deixaba o coche na estrada que vai á Mezquita, onda o río que ven da Canda, camiñaba un rato polos prados cara ó Pereiro e comezaba a pescar, á cucharilla ou á mosca, nun eido onde o Camiño de Santiago vai sobre unhas poldras para que os peregrinos non se atolen no laguallo.
Collía dúas ou tres troitas da medida --ou ningunha--, soltaba outras tantas que inda tiñan que medraren, e volta para a casa despois ... (ver texto completo)

Alá nun pobo chamado Canameirón, agochado entre as máis arrepiantes serras do Poñente, tiña a súa parroquia Don Inocencio, un crego piadoso e inocente coma ningún outroa
Cando andaba polos trinta, ao crego, que era de bó comer, foille crecendo o bandullo. Ao principio, como a tódo-los homes de bó comer. Pero con Don Inocencio chegou un intre no que tanto lle medrou aquela panza, que Don Salvador, o doutor, colleuno un día polos colares, meteuno á forza no consultorio, fíxolle un volante e mandouno ... (ver texto completo)